Độc thân

Trong cuốn sách “Những sự chọn lựa của cuộc sống vợ chồng trong thế giới hậu hiện đại”–  Giáo sư xã hội học người Ba Lan Krystyna Slany báo động, hình thái gia đình truyền thống đang bị đe doạ bởi lối sống “gia đình một thành viên”.

Bà lập luận rằng, trước đây, khi sinh ra mỗi người đã được “lập trình” theo trật tự – lập gia đình và sinh con cái. Song hiện nay, con người trở thành Homo optionis – tức là những thực thể có quyền lựa chọn cho mình lối sống không phụ thuộc vào bất cứ ràng buộc nào của xã hội.

Theo nhận xét của bà Krystyna Slany, cuộc sống vợ chồng trong xã hội các quốc gia phát triển ngày càng được nhìn nhận như một “công ty liên doanh” không đem lại nhiều “lợi nhuận” như người ta kỳ vọng. Do đó, cuộc sống độc thân đang trở thành cách lựa chọn của đa số thanh niên và trung niên. 

Mốt độc thân – Theo như tờ ” La Vanguardia”, ngày càng có nhiều người ở độ tuổi thanh niên và trung niên tại các nước phát triển đã chọn lựa cuộc sống độc thân.

Theo kết quả khảo cứu của tờ báo này, tại Mỹ số hộ gia đình do vợ chồng tạo lập giảm từ 80% của những năm  50 xuống còn 50%. Tại New Jork, có tới 70% dân chúng sống “cuộc sống độc thân”. Theo thống kê nhà nước, tại Tây Ban Nha, có trên 26% đàn ông và 18% phụ nữ ở tuổi 35 – 39 sống độc thân, 13% đàn ông và 10,26% phụ nữ ở tuổi 45 -50 sống một mình. Đội quân “độc thân” tại quốc gia xinh đẹp này đã lên tới con số 6 triệu. Theo số liệu thống kê của Eurostar, số người sống độc thân tại các nước Tây Âu lên tới 158 triệu (năm 2002), quốc gia có nhiều người sống độc thân nhất phải kể tới, đó là nước Mỹ – chiếm 58,1% dân số, kế đến là Irlandia – chiếm 55% dân số, Phần Lan – chiếm 50% dân số, Thuỵ Điển – 50% dân số, Pháp – 46% dân số.

Theo nhận xét của các nhà xã hội học, kinh tế càng phát triển thì số người chọn lựa lối sống “độc thân” càng nhiều. Bà Sashy Cagen, người đầu tiên tung ra thị trường cuốn sách nói về hiện tượng sống độc thân “Quirkyalone” (QA) thì người độc thân là người không phản đối cuộc sống vợ chồng, song đặt cuộc sống độc thân lên trên những trói buộc của hai người chỉ vì mục đích không bị cô đơn.

Cuốn sách ra đời đã trở thành “bản tuyên ngôn” của 40% gia đình “một thành viên” tại Mỹ. Cuốn sách đã bày tỏ tư duy lối sống của những người sống độc thân. 

Thú sống độc thân – Họ sống độc thân, song không cô đơn. Vậy trong xã hội, họ là ai? 

Theo nữ chuyên gia tâm lý người Italia, đồng thời cũng là người sống độc thân 15 năm nay Laura Racioppi, những người sống độc thân, thuộc mọi tầng lớp trong xã hội, có công ăn việc làm ổn định, có thu nhập khá, thuộc loại trung lưu, sống không phụ thuộc về mặt tình cảm vào bất cứ ai.

Sashy Cagen – tác giả cuốn sách về Quirkyalones hồi tưởng lại, cô tham dự buổi dạ hội cùng với bạn bè trong đêm giao thừa đầy tuyết tại New Jork – đối với cô gái 25 tuổi cô đơn – đêm giao thừa thường kết thúc bằng việc hoặc ngồi khóc một mình trong nhà tắm hoặc ôm hôn một người đàn ông không quen biết vào thời điểm tất niên.

Song khi đồng hồ điểm 12 giờ đêm, thì trong phòng dạ hội vẫn còn rất đông những bạn bè vui vẻ chúc nhau, không kèm những “nụ hôn lãng mạn”. “Vậy chúng ta là ai nhỉ ?” – Họ ngạc nhiên hỏi nhau và cùng đồng thanh reo lên – “Chúng ta là Quirkyalones!”.

Theo nhiều nhà xã hội học, lối sống độc thân là sản phẩm của những người lãng mạn của thế kỷ XXI, là sự “nổi loạn” chống lại những cuộc hôn nhân tính toán, những cuộc tình với những bức danh thiếp ngày “tình yêu” và những bữa ăn tối bắt buộc tại nhà hàng sang trọng. 

Họ không đồng tình với những cuộc hôn nhân tầm thường, nhạt nhẽo, khi hai người đến với nhau chỉ vì không biết sống một mình.Họ phản đối các cuộc hôn thú, mà các bên phải thay đổi cách sống, để đánh mất đi một phần tính cách của bản thân. Họ không thừa nhận quan điểm cho rằng, muốn có cuộc sống lứa đôi hạnh phúc, con người phải thay đổi. Quan điểm của họ về cuộc hôn nhân lý tưởng phải là cuộc hôn nhân đem lại niềm vui, có sự hậu thuẫn của “nửa bên kia” và hai bên đều cảm thấy “tốt đẹp” với bản thân mình và với người thứ hai.

Bà Laura Racioppi nói: “Cuộc hôn nhân phải là ngọn nguồn mọi cảm hứng cho cuộc sống, đem lại nguồn năng lượng vô tận, chứ không rút hết nhuệ khí của hai người. Nói một cách đơn giản, mình phải là mình, không lệ thuộc vào việc sống với ai !”. Những người chọn lựa cuộc sống độc thân, là những người bảo vệ sự tự do của tính cách, họ muốn được sống theo đúng tính cách của họ, không phải tìm kiếm sự ” thoả hiệp” để duy trì “hạnh phúc gia đình” giả hiệu.

Theo bà Sashy Cagen, họ là những người ưa thích tổ chức những bữa cơm tại gia dành cho bạn bè, những cuộc dã ngoại mang tính cộng đồng. Có thể gặp họ ở những nơi tập joga, tại những lớp học vẽ trên kính hay những trung tâm tư vấn tâm lý. Họ quen dần với cuộc sống một mình và khai thác cuộc sống này một cách sáng tạo. Họ tới rạp chiếu bóng một mình hoặc đi bách bộ một mình hàng giờ hay lười biếng thả mình trong bồn tắm, nghe nhạc cổ điển. Trong cuộc sống, họ hướng tới việc tìm kiếm những người bạn cùng giới và khác giới có cùng sở thích – “tâm đầu ý hợp”, không can thiệp vào những “lãnh địa riêng tư” thuộc về tính cách của mỗi người.

Bà Iwona Karczynska, người đã có “thâm niên” sống độc thân 13 năm tâm sự: “Lúc đầu đối với tôi là chuỗi ngày buồn chán, hụt hẫng. Song mọi chuyện cũng quen dần. Tôi thường tự nấu những món ăn mà mình ưa thích mời bạn bè tới dự. Chúng tôi cùng tổ chức những buổi họp mặt tranh luận về một cuốn sách hay đọc cho nhau nghe những bài thơ hay đăng trên báo. Ngày thứ 7 tôi cùng mọi người trong khu chung cư dọn dẹp vệ sinh, còn ngày chủ nhật tôi cùng nhóm bạn trai đi xe đạp leo núi. Tôi rất thích những ngày chủ nhật, vì lúc đó tôi có được hàng giờ yên tĩnh và những phút ” lười biếng ngọt ngào”.

Những người sống độc thân ngày càng nhiều, xây dựng nên một đa số mới trong xã hội, với nhiều những tập tục mới, như tại Mỹ những người sống độc thân giầu có đeo nhẫn đính kim cương ở tay phải, đánh dấu sự khác biệt với những người đeo nhẫn ở tay trái như vợ chồng. Những phụ nữ ở tuổi 35, chưa lấy chồng – trước đây – coi là phụ nữ “lỡ thì”, còn hiện nay, họ hoàn toàn tự do chọn lựa cho mình cuộc sống với ai hoặc “chẳng cùng ai”. Tại một nước có tới 90% số dân theo đạo thiên chúa như Ba Lan, có tới 60% số dân vẫn chấp nhận việc phụ nữ không có chồng, mà có con. Số những bà mẹ “một mình” nuôi con đang trở thành lực lượng đông đảo trong xã hội, chiếm tới 15% số gia đình Ba lan.

Đa số những người sống độc thân đang trở thành “động lực” phát triển kinh tế. Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế Châu Âu, chi tiêu hàng ngày cho bữa ăn của những người độc thân chiếm 40% tổng chi phí cho thực phẩm và chi phí mua các sản phẩm bảo vệ sức khoẻ và sắc đẹp của họ chiếm 60% tổng chi phí. Chi phí của họ cho du lịch cao hơn mức bình quân là 39%. Họ khai thác mạng Internet nhiều hơn mức bình quân là 29,6%. Họ còn là những người chi khá hào phóng cho các hoạt động văn hoá và thể thao. Theo tính toán của tờ ” La Vanguardia”, hàng tháng những người độc thân chi bình quân 500 euro bằng thẻ tín dụng cho cuộc sống hàng ngày. Đã xuất hiện những công ty chuyên tổ chức cho họ những chuyến du lịch, những tối liên hoan hay những tua tham quan ngày chủ nhật. Bà Laura Racioppi còn có dự định tổ chức hội chợ thường niên tại Barcelona để tìm hiểu những nhu cầu của những người sống độc thân.

Lối sống độc thân đang thu hút mạnh mẽ các giới, nhất là phụ nữ. Họ coi đây là sự lựa chọn phù hợp với nhịp sống của xã hội đương đại, tự do phát triển tính cách cá nhân, không bị hạn chế bởi những ràng buộc của cuộc sống vợ chồng. Theo nhà tâm lý học người Ba lan Izabela Wozynska, chúng ta đang chạm trán với ba xu hướng mang tính toàn cầu : ngày càng có ít những đám cưới, ngày càng có nhiều những vụ ly hôn và chuyện “bồ bịch” đang trở thành hiện tượng phổ biến, được xã hội chấp nhận.

Sự bành trướng của lối sống độc thân đang đẩy các nước phát triển vào những khó khăn mới. Đó là việc, ngày càng có ít trẻ con được sinh ra, thế hệ trẻ ngày càng “teo” lại, nguồn nhân lực trẻ ngày càng trở nên hạn chế. Theo nghiên cứu của trường Đại học tại Chicago ( Mỹ), những người sống độc thân là những người có tuổi thọ không cao và hay có các vấn đề về tim mạch, do họ ít có thời gian quan tâm tới sức khoẻ, ăn uống thất thường, hay thức đêm và hay hút thuốc và uống rượu. Nhiều người ngã bệnh do thiếu những sự chăm sóc về mặt tình cảm.

Các nhà xã hội học đang đặt ra câu hỏi: “Phải chăng độc thân là sự “tiến hoá” của lối sống hay là “gánh nặng” cho xã hội phát triển?”.